Orteza to urządzenie wspomagające, które odgrywa kluczową rolę w dziedzinie rehabilitacji i ortopedii. Jest to specjalistyczny przyrząd medyczny zaprojektowany do stabilizowania, odciążania, immobilizacji, kierowania lub korygowania deformacji różnych części ciała, w szczególności kończyn, kręgosłupa czy stawów. W zależności od potrzeb pacjenta, ortezy mogą być stosowane zarówno w celach leczniczych, jak i profilaktycznych, a ich działanie opiera się na zasadzie mechanicznego wsparcia struktur ciała. W tym artykule przyjrzymy się bliżej temu, czym jest orteza, do czego służy, jakie są jej typy i na co zwracać uwagę przy wyborze tego rodzaju urządzeń.
Co to jest orteza?
Orteza to medyczny aparat wspomagający, który ma na celu poprawę funkcjonowania uszkodzonych lub osłabionych części ciała. Może być używana zarówno w trakcie aktywności fizycznej, jak i w czasie odpoczynku. Ortezy projektowane są tak, aby zapewnić optymalne wsparcie dla konkretnej części ciała, jednocześnie minimalizując dyskomfort użytkownika. Są wykonane z różnorodnych materiałów, takich jak plastik, metal, tkaniny kompresyjne czy pianki, w zależności od wymaganego stopnia stabilizacji i komfortu.
Do czego służy orteza?
Ortezy służą szerokiemu spektrum celów, w zależności od potrzeb i stanu zdrowia pacjenta. Główne zastosowania ortez to:
- Stabilizacja – zapewnienie wsparcia dla osłabionych lub uszkodzonych stawów i mięśni.
- Odciążenie – zmniejszenie nacisku na określone części ciała, co jest szczególnie ważne w przypadku urazów lub po operacjach.
- Immobilizacja – ograniczenie ruchomości w celu zapewnienia lepszego gojenia się po urazach lub operacjach.
- Korekcja – pomoc w korygowaniu deformacji lub nieprawidłowości postawy.
- Profilaktyka – zapobieganie urazom, szczególnie wśród sportowców i osób prowadzących aktywny tryb życia.
Typy ortez
Ortezy można podzielić na różne kategorie, w zależności od części ciała, której dotyczą. Do najczęściej stosowanych należą:
- Ortezy stawu skokowego i stopy – stosowane przy skręceniach, złamaniach, przeciążeniach czy płaskostopiu.
- Ortezy kolana – wykorzystywane w przypadku urazów łąkotek, więzadeł krzyżowych, zespołu bolesnego rzepki.
- Ortezy nadgarstka i dłoni – pomocne przy zespołach cieśni nadgarstka, urazach sportowych, zapaleniu ścięgien.
- Ortezy łokcia – zastosowanie przy łokciu tenisisty, golfisty czy po operacjach ortopedycznych.
- Ortezy kręgosłupa – wspomagające leczenie skolioz, osteoporozy, przepuklin krążków międzykręgowych.
- Ortezy barku – używane po urazach rotatorów, złamaniach kości ramiennej, w celu stabilizacji stawu barkowego.
Wybór ortez
Wybór odpowiedniej ortez wymaga dokładnej diagnozy medycznej i często konsultacji z lekarzem specjalistą lub fizjoterapeutą. Ważne jest, aby orteza była dopasowana indywidualnie do potrzeb pacjenta, co zapewni nie tylko skuteczność terapii, ale także komfort użytkowania. Należy zwrócić uwagę na materiał, z którego jest wykonana orteza, możliwość regulacji, łatwość zakładania i zdejmowania, a także na to, czy urządzenie pozwala na zachowanie zakresu ruchu w zdrowych częściach ciała.
Ortezy stanowią nieocenioną pomoc w procesie leczenia i rehabilitacji wielu schorzeń i urazów. Dzięki szerokiej gamie dostępnych modeli i typów, możliwe jest znalezienie rozwiązania dopasowanego do indywidualnych potrzeb każdego pacjenta. Kluczowym elementem efektywnego wykorzystania ortez jest ścisła współpraca z zespołem medycznym, który pomoże dobrać odpowiedni typ urządzenia, a także dostosować plan leczenia do zmieniających się potrzeb pacjenta. Ortezy, choć są tylko jednym z elementów kompleksowego leczenia, mogą znacząco przyczynić się do poprawy jakości życia osób z różnorodnymi problemami zdrowotnymi.